Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in /home/mbppiaseczno/ftp/literackamapa/wp-content/themes/Divi/includes/builder/functions.php on line 4867

Notice: Trying to access array offset on value of type bool in /home/mbppiaseczno/ftp/literackamapa/wp-content/themes/Divi/includes/builder/functions.php on line 1560
Przesmycki Zenon „Miriam” | Literacka Mapa Piaseczna

Białoszewski Miron

Miron Białoszewski (1922-1983)   poeta, prozaik, dramatopisarz i aktor teatralny   Debiutował w krakowskim „Życiu Literackim” w 1955 w ramach Prapremiery pięciu poetów obok utworów m.in. Herberta, a pierwszy tom jego wierszy Obroty rzeczy ukazał...

Biliński Paweł

  Paweł Biliński (ur. 1968)   poeta, redaktor portalu poetyckiego   Warszawiak z pochodzenia i zamiłowania. Od prawie 20 lat mieszkaniec gminy Piaseczno. Z wykształcenia i zawodu związany z nowoczesnymi technologiami. Pierwsze próby...

Blanco Beatriz

Beatriz Blanco (ur. 1958)   śpiewaczka operowa, pedagog i pisarka   Urodzona w stolicy Wenezueli, Caracas. W 1982 roku przeniosła się do Polski. W roku 2000 zamieszkała w Ustanowie, a od 2014 w Piasecznie. Studiowała w Akademii Muzycznej w...

Borowy Wacław

Wacław Borowy (1890-1950)   historyk literatury, filolog i krytyk   W 1934 roku nabył działkę przy alei Brzóz w Zalesiu Dolnym, na której powstał parterowy dom. Zamieszkał tu po powrocie z Londynu w roku 1936. Absolwent Uniwersytetu...

Boruń Krzysztof

Krzysztof Boruń (1923-2000)   pisarz, publicysta i popularyzator nauki   Od lat 60. bywalec, a od 1975 roku posiadacz letniego domu w Chojnowie na granicy z Zalesiem Górnym. Naczelny redaktor periodyków „Astronautyka” i „Postępy Astronautyki”....

Dąbrowska Maria

Maria Dąbrowska (1889-1965)   powieściopisarka, nowelistka, eseistka, dramatopisarka, tłumaczka   Autorka sagi rodzinnej Noce i dnie, za którą czterokrotnie była nominowana do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Część tej powieści napisała w...

Dąbrowska Wanda

Wanda Dąbrowska (1884-1974)   bibliotekarka, bibliografka, działaczka oświatowa   Urodzona w Mariampolu na Wileńszczyźnie. Od lat trzydziestych XX wieku do śmierci mieszkanka Zalesia Dolnego. Wykształcenie akademickie zdobyła podczas studiów...

Doroszewski Witold

Witold Jan Doroszewski (1899-1976)   wybitny językoznawca, teoretyk języka   Posiadał dom letni w Zalesiu Dolnym przy ulicy Anny Jagiellonki 12. Urodził się w polskiej rodzinie w Moskwie i kształcił tamże do roku 1917. W 1918 przeniósł się do...

Gałczyński Bronisław

Bronisław Gałczyński syn (1882-1933)   pomolog (specjalista sadownictwa), przyrodnik, ogrodnik, miłośnik róż oraz doktor filozofii   Wydawca książek o hodowli roślin i współwłaściciel firmy ogrodniczej założonej w 1926 roku. W latach dwudziestych...

Górska Gabriela

Gabriela Górska (1939-2013)   prawniczka, pisarka, reportażystka, scenarzystka   Mieszkanka Chyliczek. Jej życiową pasją było pisanie. Zadebiutowała reportażem nagrodzonym w konkursie „Głosu Wybrzeża”. Za pierwszą powieść Wielka szansa (1976)...

Grzegorzewska Maria

Maria Grzegorzewska (1888-1967)   profesor pedeutologii, redaktorka pism pedagogicznych, autorka książek i rozpraw naukowych   Twórczyni podwalin polskiej pedagogiki specjalnej, którą wprowadziła na światowy poziom. W Zalesiu miała letni dom przy...

Jaworowska-Duchlińska Nika

Nika Jaworowska-Duchlińska (ur. 1969)   ilustratorka książek dla dzieci, graficzka, scenograf teatralny   Z pochodzenia olsztynianka, mieszka w Baszkówce koło Głoskowa w domu z dużym ogrodem. Skończyła studia na ASP w Poznaniu, dyplom uzyskała w...

Kaczmarczyk Magda

  Magda Kaczmarczyk (ur. 1979)   pisarka, autorka monodramów, scenariuszy, piosenek   Urodziła się w Piasecznie. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim i Studium Psychologiczno-Terapeutyczne w Łodzi. Autorka Tryptyku...

Kalicka Manula

Manula Kalicka (ur. 1952)   pisarka, dziennikarka   Urodzona w Zalesiu Dolnym, gdzie mieszka do dzisiaj. Ukończyła studia polonistyczne i dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim. Jest autorką wielu opowiadań i powieści. W 2002 roku wygrała...

Kamiński Aleksander

Aleksander Kamiński (1903-1978)   działacz harcerski, pisarz, historyk-archeolog   Z Zalesiem Dolnym wiąże go działalność konspiracyjna w trakcie okupacji oraz prace literackie. Urodzony w Warszawie, z harcerstwem związał się od 1918. Absolwent...

Karaszewski Stanisław

Stanisław Karaszewski (ur. 1954)   poeta, literat   Specjalizuje się w pisaniu tekstów piosenek dla dzieci. We współpracy z kompozytorem Witoldem Rudzińskim wydał zbiory piosenek: Dzięcioł i Sosna (1978), Dzieńdobrynki i dobranocki (1987) i...

Karaszewski Władysław

Władysław Karaszewski (1911-2003)   geolog   Pracownik Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. W 1986 roku po przejściu na emeryturę zamieszkał z małżonką Urszulą w Zalesiu Dolnym, kilkaset metrów od Górek Szymona i Jeziorki. Jest...

Klub Poszukiwaczy Słowa

Klub Poszukiwaczy Słowa   Grupa literacka założona w 2005 roku przy Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Piaseczno. Inicjatorką Klubu jest piaseczyńska poetka Katarzyna Sioćko. Pieczę nad grupą sprawuje Halina Jolanta Kraszka – kierowniczka...

Knyziak Tadeusz Krzysztof

  Tadeusz Krzysztof Knyziak (ur. 1948)    poeta   Mieszka w Warszawie, z Piasecznem związany za sprawą rodzinnych powiązań. Autor trzech tomików wierszy Chwile, Światłocienie i Światłoczułe słowa  i współautor ponad trzydziestu almanachów,...

Kołodziejczyk January

January Kołodziejczyk (1889-1949)   botanik, działacz ochrony przyrody i popularyzator nauki   Prezes Polskiego Towarzystwa Botanicznego, jeden z inicjatorów utworzenia Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Od 1940 roku mieszkał w Zalesiu Dolnym...

Korkozowicz Kazimierz

  Kazimierz Korkozowicz (1907-1996)   pisarz, autor powieści historycznych i kryminałów   Mieszkał w Zalesiu Górnym przy ulicy Jasnej 19. Autor powieści historycznych, których akcja rozgrywa się w XVII wieku, oraz kryminałów. Kazimierz...

Kościuszko Robert

Robert Kościuszko (ur. 1970)   powieściopisarz, wydawca   Pochodzi z Bydgoszczy, od kilku lat mieszka i pracuje w Julianowie. Jego wyuczony zawód to ogrodnik, ze specjalizacją sadownictwo. Uwielbia drzewa i krzewy, obserwowanie ich życia i...

Lange Grażka

Grażka Lange (ur. 1961)   grafik   Mieszka od blisko trzydziestu lat w Zalesiu Górnym. Na warszawskiej ASP prowadzi Pracownię Ilustracji. Zajmuje się projektowaniem graficznym, ilustracją książkową. Opracowała graficznie ponad 70 książek, w tym...

Letki Wojciech

  Wojciech Letki (ur. 1946)   pisarz, grafik, autor słuchowisk radiowych   Przeprowadził się z Warszawy do Piaseczna w 2000 roku (opowiadanie Piaseczno, Europa, stanowiące opis tej przeprowadzki, zostało zamieszczone w antologii Klubu...

Marjańska-Czernik Maria

Maria Marjańska-Czernik, fot. Ewa Świerżewska Maria Marjańska-Czernik   tłumaczka, publicystka, redaktorka, popularyzatorka czytelnictwa i literatury dziecięco-młodzieżowej, autorka książek dla najmłodszych   Absolwentka Uniwersytetu...

Nawój Ewa

Ewa Nawój (ur. 1956)   dziennikarka, krytyk literacki, scenarzystka, poetka, autorka sztuk radiowych   Absolwentka polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i studium scenariuszowego Szkoły Filmowej w Łodzi. Mieszkanka Zalesia Dolnego. W latach...

Niemirow-Ziółkowska Maria

Maria Niemirow-Ziółkowska (1924-2012)   pisarka, głównie powieści dla młodzieży   Urodziła się w Gościeńczycach koło Grójca. Większość swojego życia spędziła w Piasecznie. Mieszkała kolejno na Zagrodowej, Świętojańskiej, Szkolnej. Tu powstawały...

Orłowska Danuta

Danuta Orłowska (1928-1999)   pisarka, poetka, bibliotekarka   Od 1933 roku mieszkała z rodzicami w Piasecznie, a od 1950 roku osiedliła się wraz z mężem w Zalesiu Dolnym. Orłowska pisała wiersze i teksty piosenek o tematyce harcerskiej,...

Palmirski Władysław

Władysław Palmirski (1861-1940)   doktor medycyny, bakteriolog   Właściciel folwarku w Wólce Prackiej. Jeden z prekursorów bakteriologii na terenie Polski i Rosji. Studia medyczne odbył w Paryżu, gdzie bakteriologia powstała. Po powrocie do kraju...

Radwan Helena

Helena Radwan (1882-1944)   filolog, pedagog, redaktorka   Związana z Zalesiem od roku 1925. W 1908 poślubiła Władysława Radwana, stryjecznego brata Wacława Teofila Radwana. W 1914 roku została redaktorem zespołu czasopisma „Zorza”, z którego...

Radwan Wacław Teofil

Wacław Teofi l Radwan (1887-1962)   grafik, malarz, uczestnik Powstania Warszawskiego   Mieszkaniec Zalesia od 1932 roku. Absolwent Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych (poprzedniczki ASP). Najbardziej pociągała go grafika, sztuka książki i...

Rowiński Cezariusz

Cezariusz Rowiński (1934-1994)   profesor filologii, historyk literatury, krytyk literacki i eseista   Urodził się w Piasecznie. Jego ojciec prowadził sklep i masarnię przy ulicy Kościuszki 24. Cezariusz uczęszczał do miejscowego Liceum...

Siwek Jan Kazimierz

  Jan Kazimierz Siwek (ur. 1945)   poeta, bajkopisarz, satyryk, autor słuchowisk radiowych, tekstów piosenek, a także skeczy, monologów, scenariuszy programów telewizyjnych i widowisk teatralnych.   Mieszka w Wólce Kozodawskiej niedaleko...

Straszewska Maria

Maria Straszewska (ur. 1919)   historyk literatury, instruktorka harcerska   Członek Szarych Szeregów, ostatnia żyjąca osoba z redakcji „Biuletynu Informacyjnego”, największego pisma podziemnego podczas II wojny światowej. Gdy wybuchła wojna...

Strękowska-Zaręba Małgorzata

Małgorzata Strękowska-Zaremba (ur. 1960)   pisarka, autorka podręczników, recenzentka, dziennikarka   Była mieszkanka Piaseczna i Zalesia, do dziś związana z miastem. Ukończyła filologię polską na UW. Debiutowała w roku 1984 na łamach...

Strękowski Jan

Jan Strękowski (ur. 1954)   dziennikarz, pisarz, scenarzysta filmowy   Również autor sztuk radiowych i telewizyjnych, filmów dokumentalnych, programów TV. Przez kilka lat mieszkaniec Piaseczna, obecnie powiatu. Autor zbiorów opowiadań Wizytacja...

Twardowski Jan

Ks. Jan Twardowski (1915-2006)   poeta, duchowny, wykładowca w seminarium   Ks. Jan Twardowski urodził się w Warszawie. Przez wiele lat przyjeżdżał na wakacje do Runowa koło Głoskowa. Jedna z najważniejszych w jego dorobku książek poetyckich...

Wilkoń Józef

Józef Wilkoń (ur. 1930)   ilustrator, malarz, rzeźbiarz   Urodzony w Bogucicach ilustrator, malarz, rzeźbiarz, twórca plakatów i scenografii, autor książek. Studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (dyplom 1955) oraz historię...

Wilkoń Piotr

Piotr Wilkoń (ur. 1957)   pedagog, scenarzysta teatralny i pisarz   Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Śląskim. Ćwierć wieku pracował jako nauczyciel języka polskiego w Szkole Podstawowej nr. 96 w Dąbrówce w...

Wisłocka Michalina

Michalina Wisłocka (1921-2005)   lekarz ginekolog i seksuolog, pisarka   Wisłocka swoje życie zawodowe w dużej mierze poświęciła edukacji seksualnej. Współzałożycielka Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa, kierowniczka pierwszej w Polsce Poradni...

Wroński Stefan

Stefan Wroński (ur. 1983)   podróżnik, żeglarz, dziennikarz, prozaik   Jako publicysta współpracował m.in. z „Wprost”, „Rzeczpospolitą” i TVP. Mieszka w Piasecznie, a w dzieciństwie wakacyjne miesiące spędzał w Zalesiu przy ulicy Pomorskiej....

Zawadzka Anna

Anna Zawadzka (1919-2004)   harcmistrzyni, uczestniczka Powstania Warszawskiego   Z wykształcenia anglistka, siostra Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”. W czasach powojennych uczyła w warszawskich liceach oraz na Uniwersytecie Warszawskim. Mieszkała w...

Ziółkowski Jan

Jan Ziółkowski (1916-2014)   prozaik, oficer Wojska Polskiego   Wieloletni mieszkaniec Piaseczna. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku. W okresie okupacji działał w tajnym nauczaniu, był oficerem Armii Krajowej. W czasie Powstania...

Żmudziński Tadeusz

Tadeusz Jan Żmudziński (?-?)   dziennikarz, redaktor   To postać nietypowa w tej publikacji. Udało się o nim zebrać niewiele informacji. W latach 30. był dziennikarzem oraz redaktorem kilku pism („Kolce”, „Grom Mazowsza” i „Grom Rembertowa i...

Zenon Przesmycki „Miriam” (1861-1944)

 

poeta, tłumacz, krytyk, badacz, wydawca

 

Posiadacz domu i ziemi nad Jeziorką w Chyliczkach. Najbardziej znany jako krytyk, edytor oraz badacz literatury, który odkrył dla szerokiej publiczności Norwida. Wydawca i artystyczny spiritus movens „Chimery”, elitarnego miesięcznika, bezprecedensowego czasopisma literacko-artystycznego, które przyczyniło się do rozkwitu twórczości Młodej Polski. Autor m.in. wierszy W twych cudnych oczach… i W co wierzyć? pochodzących ze zbioru Z czary młodości (1893), tworzył w duchu parnasizmu i dekadentyzmu.

Ukończył studia prawnicze w Warszawie. W 1881 roku zadebiutował w „Kurierze Codziennym”. Dzięki przekładom francuskiej poezji nawiązał kontakty w świecie literackim. W roku 1887 został redaktorem warszawskiego „Życia”. Pod koniec lat 90. wyjechał w podróż po Europie, odwiedzając Paryż i Wiedeń. W trakcie wojaży zainteresował się Józefem Hoene-Wrońskim i Cyprianem Kamilem Norwidem oraz zaczął opracowywać koncepcję własnego czasopisma, które potem wydawał w latach 1901-1907. Po I wojnie światowej został na krótko ministrem kultury i sztuki (1919) oraz prezesem Polskiego Towarzystwa Ochrony Prawa Autorskiego.

Trudno przecenić jego wkład w rozwój polskiej kultury poprzedniego stulecia. Pisywali do jego „Chimery” Feliks Jasieński, Jan Kasprowicz, Maria Komornicka, Jan Lemański, Bolesław Leśmian, Zofia Nałkowska, Stanisław Przybyszewski, Władysław Reymont, Leopold Staff, Stanisław Wyspiański, Stefan Żeromski – żeby wymienić tylko najsławniejszych. Na równi z wartością literatury stawiał dbałość o typografię tekstów i kształt graficzny wydawnictwa – opracowywali go tacy twórcy jak Józef Mehoffer i Edward Okuń. Wśród ilustracji pojawiały się prace najwybitniejszych artystów.

Jako tłumacz przybliżył polskiemu czytelnikowi utwory Rimbauda, Poego, Mallarme’ego, Maeterlincka i innych autorów. Najwyższą wdzięczność jesteśmy mu winni za wieloletnią pracę poszukiwania i edycji dzieł Cypriana Kamila Norwida, a także Józefa Hoene-Wrońskiego. Przesmycki poświęcił tej pracy kilkadziesiąt lat i znaczną część swoich dochodów. Na jego zlecenie i pod jego kierunkiem poszukiwano prac obu autorów w całej Europie, a celem było przygotowanie kompletnych wydań dzieł zebranych. Współcześni zarzucali mu nawet, że zawładnął bez reszty spuścizną Norwida, a jego wydania dzieł wieszcza są drogie i elitarne.

Powstanie „Chimery” wydawanej od 1901 roku zbiegło się w czasie z prowadzeniem hodowli ozdobnych roślin na terenie posiadłości w Chyliczkach. Wybudował tam drewniany, pomalowany na czerwono dom. Przesmycki nazwał to miejsce „Samotnią”. Dom ten przetrwał do lat 90. ubiegłego wieku, pod numerem 48 przy ulicy nazwanej na jego cześć. Jedyne, co się zachowało po rozebranym budynku, to wspomnienia, między innymi córki Stefana Żeromskiego. Autor Przedwiośnia bywał u Przesmyckiego wielokrotnie.

Paradoksalnie najszerzej opisane wydarzenie w egzystencji „Miriama” w Chyliczkach nie ma nic wspólnego z literaturą – jest to sprawa sporu z kolejką wilanowską. Spór ów był opisywany w kilku dziennikach. Rzecz szła o przejazd kolejki przez rubieże posiadłości „Miriama” w kierunku cegielni. Dziś dawne tory to piesza kładka nad Jeziorką prowadząca do ulicy Grechuty pod jurysdykcją Piaseczna i dalej prosto w ulicę… Przesmyckiego, dawniej Kolejową, już na terenach Konstancina-Jeziorny. Nie powinniśmy zapominać o gospodarzu chyliczkowskiej „Samotni” – powstawały w niej pomysły do wydań „Chimery”, kolejne tłumaczenia oraz trwały prace nad dorobkiem Norwida.

Przesmycki to wyjątkowa indywidualność łącząca wrażliwość i wyobraźnię poety z systematycznością i warsztatem badacza w osobie hojnego mecenasa wynoszącego sztukę ponad wszystko.